ENTRADA TEMA 3 DIDÁCTICA

 

Ola a todas e todos!

Nesta entrada falaremos fundamentalmente do tema tres da materia de didáctica dedicado á creación de actividades de comprensión, expresión, interacción e mediación. Nas sesións de aula vimos, tanto de maneira teórica coma práctica, os aspectos principais de cada tipo destas actividades de lingua e tamén os aspectos debemos ter en conta ao deseñalas. Imos aló!

 

Polo xeral, todos pensamos en catro destrezas básicas cando se fala da adquisición dunha lingua: produción oral, produción escrita, comprensión oral e comprensión escrita. Porén, o MECR e o seu companion volume falan de catro modos de comunicación esenciais: a comprensión, a expresión (produción), a interacción (co-produción) e a mediación. Quizais esta última sexa a máis complexa, posto que combina aspectos das outras tres. En esencia, as actividades de mediación fan posible a comunicación entre dúas ou máis persoas que, por calquera motivo, son incapaces de comunicarse entre si directamente. Esta mediación pode ser tanto interlingüística, coma intralingüística e á súa vez pódense mediar textos, conceptos ou simplemente xerar comunicación creando un espazo para o diálogo ou resolvendo conflitos. O enfoque polo que avoga o MCER é o orientado á acción, é dicir, a consideración dos estudantes coma axentes sociais que levan a cabo accións nun contexto determinado para conseguir un resultado concreto. Que quere dicir todo isto? Que as actividades que formulemos deben ter un importante carácter real e permitirlle ao alumnado empregar as capacidades adquiridas na súa vida cotiá. Este enfoque coloca tamén a co-construción do significado no centro da aprendizaxe, promovendo a interacción comunicativa entre os estudantes e o fomento das súas habilidades plurilingües e pluriculturais. Para comprobar se efectivamente entendéramos ben o que é a mediación, realizamos dúas actividades. Primeiro tivemos que analizar por grupos unha serie de actividades de mediación e a continuación tivemos que elaborar, tamén por grupos, unha actividade de mediación para implantar nunha aula de secundaria ou da EOI. No meu grupo ocorréusenos nunha mediación entre dous estudantes para escoller o destino da viaxe de fin de curso da súa clase. Cada un deles contaba con información dunha axencia de viaxe sobre dous países diferentes e debían chegar a un acordo sobre que país visitarían, cinguíndose ao presuposto e ao número de días dados. Podedes consultar a actividade completa aquí. Á hora de formular a actividade de mediación tivemos algúns problemas, xa que nos custaba discernir entre que era estritamente interacción e cando podíamos falar xa de mediación. Persoalmente, resultoume un exercicio moi interesante, dende a parte de poñernos na pel dun docente que intenta atopar unha actividade que lle poida resultar atractiva ao estudantado, ata a de poñer en práctica todo o aprendido sobre a mediación en si. Grazas á realización da actividade e á posta en común cos compañeiros tamén puiden obter ideas e inspirarme para a creación e implementación de futuras actividades.

 

A continuación, pasamos ás actividades de comprensión. Neste caso xa non se requiría unha introdución teórica tan ampla ao ser unha noción que todos coñecíamos. Fixemos, sen embargo, fincapé na diferenza entre a lectura/escoita extensiva (comprensión global) e a lectura/escoita intensiva (centrada nun fragmento moito máis concreto). Aínda que na aula practiquemos fundamentalmente esta última, paréceme moi acertado que coma docentes lles demos pautas aos alumnos para que fagan eles pola súa conta unha aproximación extensiva á lingua. Na aula podemos falar de escritores ou libros que nos marcaron e de series, podcasts ou outros contidos de carácter audiovisual que lles poden resultar interesantes coa idea de que eles os retomen no seu tempo de lecer. Déixovos aquí un artigo no que Paulo César o explica moi ben. Da mesma maneira que coa mediación, a práctica realizouse mediante a creación dunha actividade de comprensión oral ou escrita por grupos. No meu grupo centrámonos sobre todo na comprensión oral e empregamos un clip da serie Friends, aínda que tamén introducimos a comprensión escrita mediante o emprego dunha infografía. Déixovos aquí tamén a actividade para que lle poidades botar un ollo 😉.

Para rematar, abordamos a dimensión da expresión e interacción oral e escrita. A parte escrita desta dimensión adoita consumir moito tempo de aula, polo que coma comentamos na clase, o habitual é asignar este tipo de exercicios coma traballo fóra da aula. A pesares disto, vimos exemplos de actividades curtas coma a redacción de emails ou anuncios por palabras que poderíamos empregar na aula sen perder tempo moi valioso para a práctica oral. Isto pareceume moi útil porque, aínda que é imprescindible practicar o oral na clase ao non teren os alumnos demasiadas posibilidades de practicalo no seu tempo libre, tampouco me parece ben prescindir totalmente da práctica da expresión ou interacción escrita na aula. Se os alumnos elaboran sempre os exercicios na casa, non temos posibilidade de ver o seu proceso de escritura (fan borrador? corríxeno antes de entregalo?) nin as fontes que empregan (escríbeno consultando dicionarios ou recorren aos tradutores automáticos?). A práctica desta parte consistiu precisamente no deseño por grupos dunha actividade de escritura dunha reseña, dun correo electrónico ou ben de narración dunha experiencia. No meu grupo pensamos na creación dun blog de aula no que cada alumno tiña que facer unha publicación relativa á súa experiencia co inglés. Ademais, coma actividades previas pensamos na tradución de frases curtas co emprego de conectores e coma actividade posterior nunha gamificación na que tiñan que adiviñar que publicación fixera cada un dos membros da clase. Para realizar a actividade a docente proporcionaríalles un modelo escribindo ela mesma unha entrada no propio blog.

En conclusión, pareceume un tema moi informativo e de grande interese práctico para o noso futuro coma docentes, comezando co practicum. Eu dende logo anotei uns cantos consellos e tentarei aplicalos na medida do posible. E vós, que destacariades destas sesións?

Léovos 😉